Rzadko kiedy o tym, co chcemy posiadać w naszej domowej kolekcji sztuki decydują wyłącznie względy inwestycyjne. Każde nabyte dzieło wyzwala w nas bowiem określone emocje, sprawiając, że traktujemy je z pewną dozą przywiązania i sentymentu. Nic więc dziwnego, że o nasze obiekty chcemy dbać jak najlepiej. Tylko jak to robić?

Krok pierwszy: transport

Zanim nowo zakupiony obraz zawiśnie na ścianie naszego mieszkania lub zanim świeżo nabytą rzeźbę wyeksponujemy dumnie na stoliku w rogu pokoju, napierw musimy zadbać o odpowiedni transport naszego obiektu. Najbezpieczniej oczywiście byłoby wynająć w tym celu firmę sprecjalizującą się w transporcie dzieł sztuki. Nie jest to jednak konieczne, jeśli wiemy, w jaki sposób przewieźć pracę bez narażania jej na jakiekolwiek mechaniczne uszkodzenia. W tym celu niezbędna będzie folia bąbelkowa, w którą należy owinąć obiekt bąbelkami do zewnątrz. W przypadku dzieł znajdujących się za szybą- rysunków, grafik, plakatów czy też fotografii- pamiętać należy o specjalnej taśmie transportowej. Przyklejenie jej na szkło będzie w stanie zminimalizować uszkodzenia lica. W przypadku obrazu niezwykle ważne jest zabezpieczenie jego rogów. Do tego celu użyć można na przykład trójkątnych kartoników. Spakowane w ten sposób dzieło trzeba stabilnie przymocować, tak, aby nie przesuwało się przy gwałtowniejszych ruchach auta, po czym przewieźć na stojąco. Przewóz obiektów w pozycji pionowej dotyczy w szczególności różnego rodzaju dwuwymiarowych prac. Położone na płasko obrazy czy rysunki łatwo mogą ulec odkształceniom. Nawet najtwardsza rama jest bowiem nieco elastyczna, a i samo podobrazie również podlega naciąganiu.

Krok drugi: ekspozycja

Eksponując dzieło sztuki w domowym wnętrzu należy pamiętać, że względy estetyczne to nie wszystko. Dużo ważniejsze z punktu widzenia dbałości o stan zachowania obiektu jest zapewnienie mu odpowiednich warunków wystawinniczych. Praca nie powinna być umieszczana w miejscu, w którym narażona byłaby na zbyt niskie (np. w pobliżu drzwi wyjściowych) lub zbyt wysokie (np. nad kominkiem) temperatury. Równie ważne jest zapewnienie obiektowi odpowiedniej ilości światła. Należy pamiętać, że intensywny kontakt obrazu czy grafiki z promieniami słonecznymi spowoduje wyblaknięcie pigmentu. Nasze dzieła należy zabezpieczać również przed nadmiarem wilgoci, która może powodować rozwijanie się grzybów. W przypadku ekspozycji dzieł dwuwymiarowych, zapobiegnie temu zachowanie pomiędzy wieszanym obiektem a płaszczyzną ściany niewielkiej przestrzeni. Uzyskamy ją, instalując po wewnętrznej stronie pracy na wszystkich jej rogach prostopadłościenne podkładki.

Krok trzeci: czyszczenie

Podobnie jak wszystkie inne domowe sprzęty, również nasze dzieła sztuki wymagają czyszczenia. I o ile w przypadku eksponowanych za szkłem grafik, rysunków czy fotografii sprawa przedstawia się jasno (wystarczy od czasu do czasu przetrzeć powierzchnię szyby, nie ingerując w samo dzieło), dużo więcej ostrożności wymaga od nas czyszczenie rzeźb czy obrazów. Niewielkie ilości kurzu z prac trójwymiarowych bądź dwuwymiarowych prac olejnych usuwać można za pomocą bardzo miękkiej szczotki o właściwościach antystatycznych. Niewskazane będzie tutaj użycie na przykład owczej wełny czy piórek, a więc materiałów, które mogą pozostawiać na powierzchni dzieła fragmenty włosia, a nawet je uszkodzić. W przypadku oczyszczenia obrazów olejnych z delikatnych zabrudzeń, należy użyć wilgotnej, bawełnianej szmatki. Po wyjęciu dzieła z ram delikatne mycie powinno się rozpocząć od fragmentów znajdujących się właśnie pod oprawą. W ten sposób łatwo będzie nam określić, jakie efekty przynosi nasze działanie. W przypadku wszelkich dwuwymiarowych prac, nie powinniśmy również nigdy zapominać o oczyszczeniu z kurzu ich drugiej strony.

Krok czwarty: konserwacja

Oczyszczanie z kurzu i zabrudzeń swoich dzieł sztuki to dobry moment, aby ocenić ich stan zachowania. W tym celu należy uważnie przyjrzeć się powierzchni obiektu. Jeśli da się zauważyć na niej blaknące fragmenty pigmentu, spęknania farby, wyraźną zmianę barw, pofalowania i guzy, żółte plamy na papierze lub jego mechaniczne pęknięcia i rozdarcia, oznacza to, że niezbędna jest natychmiastowa, spacjalistyczna pomoc konserwatora sztuki.

Katarzyna Nowicka